İşveren Açısından: İşçinin Haklı Nedenle İşten Çıkarılması Prosedürü

Giriş

İşverenler, iş ilişkisi süresince bazı durumlarda işçiyi haklı nedenle derhal işten çıkarma hakkına sahiptir. Ancak bu sürecin hem hukuki gerekçeye hem de usule uygun yürütülmesi gerekir. Aksi durumda işveren, geçersiz fesih veya kötü niyet tazminatları ile karşı karşıya kalabilir.

1. Haklı Neden Nedir? (4857 Sayılı İş Kanunu Madde 25)

İş Kanunu'na göre işverenin derhal fesih hakkı olduğu bazı başlıca nedenler şunlardır:

a) Sağlık Sebepleri

• İşçinin, bulaşıcı veya işyeri açısından tehlikeli hastalığa yakalanması.

  
  

b) Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırılık

• İşçinin işverene veya iş arkadaşlarına hakaret etmesi,

• Hırsızlık yapması,

• Doğruluğu ispatlanmış özgeçmiş bilgilerinde yanıltıcı beyanda bulunması,

• İşverenden izin almadan işe gelmemesi (2 ardışık gün veya 1 ayda 3 gün gibi),

• İşyerinde cinsel taciz gibi vakalar.

  
  

c) Zorlayıcı Sebepler

• İşçinin kusurundan kaynaklanmayan, ancak iş görmesini engelleyen uzun süreli dış etkenler (örneğin doğal afet sonucu ulaşılamazlık).

  
  

2. Prosedür Nasıl Olmalı?

✅ Olay Tespiti ve Delil Toplama

• İşçinin davranışı belgelenmeli: kamera kaydı, tanık beyanı, tutanak, yazılı ifade gibi.

• Olaya ait belgeler eksiksiz toplanmalı.

✅ Yazılı Savunma Alınması

• Mümkünse işçiden yazılı savunma istenmelidir.

• Savunma vermezse bu da tutanak altına alınmalıdır.

✅ Derhal Fesih İlkesi

• İşveren, haklı nedenle fesih hakkını olayı öğrendiği tarihten itibaren 6 iş günü içinde kullanmalıdır.

• Aksi takdirde hak kaybı olur.

✅ Fesih Bildirimi Yazılı Olmalı

• Fesih sebebi açık ve net olarak yazılı bildirimde yer almalı.

• İşçinin imzası alınmalı; imzadan imtina ederse tanıkla tutanak düzenlenmeli.

  
  

3. İşverenin Dikkat Etmesi Gerekenler

• Tazminat Riski: Haksız bir fesih durumunda işçi, kıdem, ihbar ve hatta kötü niyet tazminatına hak kazanabilir.

• İşe İade Davası: Özellikle belirsiz süreli sözleşmelerde ve 30'dan fazla işçi çalıştıran işyerlerinde, işçi işe iade davası açabilir.

• KVKK Uyumu: Kamera kayıtları, yazışmalar gibi veriler işlenirken Kişisel Verileri Koruma Kanunu'na uyumlu hareket edilmelidir.

  
  

4. Sonuç

İşverenin haklı nedenle fesih hakkı bulunsa da, bu hakkın keyfi kullanılmaması ve usulüne uygun uygulanması gerekir. Usulüne uyulmadığı takdirde haklı bir fesih nedeniniz dahi olsa bu durumda yine de fesihten doğan hakları ödemek zorunda kalabilirsiniz. Bu süreçte bir hukuk danışmanlığı almak, doğabilecek risklerin önüne geçilmesini sağlar.